H παράσταση ζωντανεύει µουσικοθεατρικά το οµώνυµο πεζογράφημα του Γιώργου Ιωάννου, διατηρώντας και φωτίζοντας την µοναδικότητα της ύφανσής του.
Στη δραµατουργική σύνθεση, παρεµβάλλονται ποιήµατα του Μανόλη Αναγνωστάκη και του Ντίνου Χριστιανόπουλου, αποσπάσµατα από το Ο πεθαµένος και η ανάσταση του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, καθώς και από το πιο αρχετυπικό ερωτικό ποίηµα, το Άσµα Ασµάτων.
Παράλληλα, συνδιαλέγονται αυθεντικές συνθέσεις για κουαρτέτο σαξοφώνων των σύγχρονων Αμερικανών εκπροσώπων του µινιµαλισµού: Φίλιπ Γκλάς και Μάικλ Νάιμαν.
Δύο βυζαντινά χρονογραφήματα, υψηλής λογοτεχνικής αξίας, αφηγηματικής παραστατικότητας και εσωτερικής έντασης, βρίσκονται στον πυρήνα της παράστασης/performance για τέσσερις ηθοποιούς και έναν χορευτή. Αντλώντας ελεύθερα υλικό από Τα χρονικά των αλώσεων της Θεσσαλονίκης (Άγρα, Αθήνα 2010) η παράσταση δραματοποιεί επιλεγμένα αποσπάσματα από τις προσωπικές αυτοβιογραφικές ιστορικές αφηγήσεις του ιερέα Ιωάννη Καμινιάτη και του επίσης ιερέα Ιωάννη Αναγνώστη. Αυτόπτες μάρτυρες, με διαφορετικό βαθμό εμπλοκής, στην άλωση της Θεσσαλονίκης το 904 μ.Χ. από Σαρακηνούς πειρατές, ο πρώτος, στην άλωση του 1430 μ.Χ. από τους Τούρκους του Μουράτ, ο δεύτερος, αναζήτησαν καταφύγιο στη βάσανο της γραφής. Η παράσταση υιοθετώντας την τεχνοτροπία των «αγγελικών ρήσεων» της αρχαίας ελληνικής Τραγωδίας αλλά και κώδικες ρητορικής ανάγνωσης, δραματοποιεί τη σωματοποίηση της φρίκης του πολέμου, αναδεικνύει την τραγική θεατρικότητα της ιστορικής αφήγησης και με ανθρωπολογικό ενδιαφέρον αντικρίζει κατάματα τη βία της Ιστορίας.
Μια υψιστρεφής πορεία βίαιης ενηλικίωσης. Μια καταβύθιση στα σκοτάδια του μυθικού «εγώ». Με αφορμή την αποσπασματικά σωζόμενη τραγωδία «Φαέθων», ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Μάρκελλος καταθέτει ένα μεταδραματικό παραστασιακό εγχείρημα όπου το σπαραγμένο έργο του Ευριπίδη, θραύσμα ενός ευρύτερου διακειμενικού ψηφιδωτού Λόγου και Μουσικής, είναι μόνο η πρώτη συλλαβή μιας πολυσυλλεκτικής Χορικής επιτέλεσης με άξονές της την επιθυμία για το ανέφικτο και το πιθανό κόστος της υπέρβασης. Οι προεκτάσεις του Μύθου του Φαέθοντα και η ασύνδετη πλοκή του ομώνυμου ευριπίδειου έργου συνευρίσκονται σε ένα ενδιάμεσο πεδίο διαλόγου, όπου τα πρόσωπα και τα κίνητρα του δράματος υποκαθιστούν η διασπορά του νοήματος και η αυτοαναφορικότητα. Ο μύθος του Φαέθοντα, τελικά, «ανασυστήνεται» με την αρωγή της αληθινής ζωής, και η ζωή ομολογεί τον Μύθο προσδοκώντας ένα καινούργιο –και εφικτό– είδος Κάθαρσης.
Ένα «ζουρ φιξ» σε ένα αυτοσχέδιο πάρκο τσέπης. Τέσσερις γυναίκες με τα φώτα και τους ήχους της πόλης λίγο μακριά. Οι δύο κάνουν πρόβα μουσικής. Οι άλλες δύο μιλάνε μεταξύ τους. Τέσσερις γυναίκες που, μετά από έναν παρατεταμένο εγκλεισμό, έχουν ανάγκη να βρουν ένα νέο περπάτημα. Μια συνάντηση που ξεκινάει με 2 καπέλα για πάρτι και καταλήγει σε ένα μοίρασμα: βιώματα, κίνηση, πότισμα, παιχνίδι, βία, τραγούδι, σοκολάτες, αγκαλιά. Ένα βράδυ αφιερωμένο στην καθημερινότητα που ξεκινάει πάλι, στο «κανονικό» που ποτέ δεν είναι, στην πόλη που δεν αγαπάει τα κορίτσια, στο πώς είναι να είσαι γυναίκα σε μια κοινωνία φτιαγμένη από άνδρες. Μια εξομολόγηση για τις ζωές που έζησαν, από τα κορίτσια που σουλατσάρουν, σε αυτά που θέλουν αλλά δεν τα κάνουν… ακόμα.
Ένας τόπος αναγέννησης, ένα μέρος συνδιαμόρφωσης, ένα καφέ παλιό, με σύγχρονη μουσική. Από θεατές θαμώνες, από πρόσφυγες κάτοικοι, αποχαιρετώντας τις μνήμες, κρατώντας τις προσωπικές αφηγήσεις σαν κληρονομιά.
Η παράσταση διαπερνά τα ιστορικά μονοπάτια με εργαλεία θεατρικά, αλλά και με τα κινητά μας, τα smartphones μας, τη σύγχρονη τεχνολογική ανάγκη μας, η οποία μπορεί να μας επιτρέψει τελικά να δημιουργήσουμε τη δική μας προσωπική αφήγηση, να φτιάξουμε με νέα μέσα τη δική μας θέση στον κόσμο. Η ιστορία μπορεί να διαμορφωθεί, αν γνωρίζουμε την Ιστορία κι αν αισθανόμαστε μέρος της.
Σημείωση: Οι επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου Πέλλας, από τις 19.00, θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στην εικαστική εγκατάσταση που θα συντονίζει ο Γιώργος Γεροντίδης και στην περφόρμανς που θα συνενώνει τον χώρο με την παράσταση και τους θεατές της.
Η θεατρική διασκευή βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στρατή Δούκα και ενσωματώνει συμμετοχικές δραστηριότητες εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Η υπόθεση του πρωτότυπου κειμένου έχει να κάνει με τις περιπέτειες ενός Έλληνα που συνελήφθη από τους Τούρκους κατά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Περιγράφεται γλαφυρά η απόδρασή του και ο αγώνας του για επιβίωση μέχρι τη διάσωσή του.
Το μυθιστόρημα είναι αφιερωμένο «στα κοινά μαρτύρια των λαών» και έχει διεθνιστικό χαρακτήρα. Οι αναγωγές και οι συγκρίσεις με τα προσφυγικά κύματα που συγκλονίζουν τον σύγχρονο κόσμο είναι προφανείς. Κεντρικός θεματικός άξονας του έργου είναι η εφευρετικότητα του ανθρώπου και η διατήρηση της αξιοπρέπειάς του μέσα στη φρίκη του πολέμου και την πικρία του ξεριζωμού.
Μέσα από αυτό το πρίσμα μπαίνουν στην παράσταση τα διαδραστικά σημεία, τα οποία με όχημα το Εκπαιδευτικό Δράμα αποσκοπούν στην περαιτέρω διερεύνηση του θεματικού πυρήνα του.
Μια μουσική παράσταση που συνομιλεί με την ψηφιακή ζωγραφική του Γιώργου Κόρδη, ο οποίος δημιουργεί ψηφιακά μια σειρά από τοιχογραφίες-πομπές προσφύγων, με τίτλο Ανέστιοι. Η Φένια Παπαδόδημα συνομιλεί με τα έργα, ακολουθώντας το οδοιπορικό του Γιώργου Σεφέρη στην Καππαδοκία, μαρτυρίες προσφύγων, ποιήματα.
Με τη φωνή της ταξιδεύει από την υμνωδία στο τραγούδι, στον αυτοσχεδιασμό, στον λόγο. Οδηγεί τον ακροατή σε μια εσωτερική προσέγγιση του δράματος των ανέστιων κάθε εποχής.
Από το πρόσωπο στην απώλεια του προσώπου.
Τέσσερις ηθοποιοί καθισμένοι σ’ ένα τραπέζι. Το συμπόσιο αρχίζει. Τροφή τους οι εφημερίδες, τα λάπτοπ και τα κινητά τους. Διαβάζουν και σχολιάζουν τα πρωτοσέλιδα του ελληνικού, τουρκικού και κυπριακού τύπου από το 1922 μέχρι σήμερα.
Πώς λειτουργεί ο τύπος; Ως προπαγάνδα ή ως ενημέρωση; Πώς παρουσιάζεται το συμβάν, ως ήττα ή ως θρίαμβος; Και οι πρόσφυγες; Ως άνθρωποι ή ως αριθμοί; Το εθνικό συμφέρον είναι Ανάγκη; Πώς αντιμετωπίζουν οι εφημερίδες τον πόλεμο, την καταστροφή, τον ξεριζωμό, την εκδίωξη, την εγκατάσταση των προσφύγων;
Ποιες είναι οι αναφορές στο συμβάν μέσα στα χρόνια; Πώς εξελίσσονται και διαμορφώνονται οι σχέσεις των τριών κρατών;
Το Θέατρο Σημείο, με νοηματικό ιστό τη μοναδική διαδρομή του Ισλαχανέ στην ιστορία του ελληνικού κράτους και της Θεσσαλονίκης, προτείνει μια διπλή προσέγγιση έχοντας σαν κέντρο πάντα το 1922.
Στον πυρήνα του βρίσκονται δέκα θεατρικά ταχυδράματα με θέμα το Ισλαχανέ, από πολύ σημαντικούς συγγραφείς και ερμηνευτές, ηθοποιούς, περφόρμερ, ανάπηρους χορευτές, χορευτές, λυρικούς τραγουδιστές, τα οποία διατρέχουν την ιστορία εφαπτόμενων θρησκειών, ανθρώπων, συνειδήσεων, οικογενειών, ορφανών, μουσουλμάνων, χριστιανών, σιδηρουργών, τεχνουργών, ανθρώπων του μόχθου κ.ά.
Η παράσταση συνομιλεί με αντικείμενα, προφορικές μαρτυρίες, ήχους, με το σήμερα, με τα τραύματα, τον φόβο, την προκατάληψη, την ελπίδα, και συμπλέκεται με την εικαστική εγκατάσταση-χειρονομία. Τα διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση πέρσι και φέτος τα εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή είναι ευκαιρία για αποτίμηση και επαναπροσδιορισμό. Τα έργα που θα παρουσιαστούν στην έκθεση φωτίζουν πλευρές της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας.
Μια μουσική παράσταση πολυμέσων για το συλλογικό τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και για τη διττή υπόσταση της ρίζας μας. Δομείται πάνω σε μαρτυρίες ανωνύμων πρωταγωνιστών του ιστορικού χρόνου, που στην παράσταση εκφέρονται από ένα αθέατο πρόσωπο.
Ψηφίδες ζώσας μνήμης, σταχυολογημένες απ’ την ιερή δεξαμενή των τεθνεώτων, στάζουν την ευλογία τους στο σήμερα, υφαίνοντας το έδαφος που πάνω του κάθε πληγή γιορτάζει και γιατρεύεται. Η ζώσα ρίζα της καταστροφής βλασταίνει υπόγεια στο σώμα της Ελλάδας, θεμελιώνοντας μια Μικρασία πιο πραγματική απ’ την πραγματική.
Όλα εγκαταλείπονται στον ωκεανό του αναπότρεπτου, μεταμορφώνοντας το πλήθος των ανέστιων σε σύμβολο διεθνικό. Νησίδα παρηγορίας η Μουσική, ένας υπαινιγμός της μέσα Πατρίδας προς την οποία οι πρόσφυγες αδιαλείπτως πορεύονται.