Η Ανατολή της Έλλης Παπαδημητρίου είναι μια θεατρική σύνθεση σε ποιητικό λόγο, που εξιστορεί τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή του 1918-1922: νίκες και πανωλεθρίες, αιτίες και συνέπειες. Στο επίκεντρο βρίσκεται πάντα ο άνθρωπος και τα πάθη του. Το θανατικό κι ο ξεριζωμός, η θέληση για ζωή κι ο αγώνας, των γυναικών κυρίως, να στεριώσουν στην καινούρια πατρίδα, ο πόνος πλάι πλάι με την πίστη στη ζωή.
Οι πρόσφυγες που μπόλιασαν την Ελλάδα με τον πολιτισμό τους.
Η Έλλη Παπαδημητρίου, γνωστή από τον Κοινό Λόγο, που πρωτοανέβηκε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου το 1997, ασχολήθηκε πολλές δεκαετίες με την Ανατολή, η οποία και παρουσιάζεται για πρώτη φορά σκηνοθετημένη, τιμώντας τη συγγραφέα που συνέδεσε τη ζωή και το έργο της με τη μοίρα της Μικράς Ασίας.
Μια φάλαινα ξεβράζεται και αποσυντίθεται στην ακτή μιας πόλης. Οι κάτοικοι αδιαφορούν, αλλά δυο από αυτούς, ο Πιερ και η Οντίλ, αποφασίζουν να δουν τον θάνατο αυτό από κοντά. Η μοναχική πορεία τους σε μια απέραντη παραθαλάσσια αμμουδιά με κορύφωση τη συνάντησή τους με το νεκρό ζώο είναι ένα ταξίδι συνειδητοποίησης και αναζήτησης της ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στα ζώα και στη φύση.
Στην παράσταση Η φάλαινα το θέατρο παντρεύεται με το εικαστικό περιβάλλον και την ατμοσφαιρική μουσική της Nalyssa Green για να μεταφερθεί επί σκηνής το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του Πωλ Γκαντέν και ένα από τα πρώτα βιβλία που άγγιξαν το θέμα της οικολογίας. Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο συγγραφέας: «Είναι αλήθεια πως είμαστε πολύ μικροί. Πολύ αδύναμοι. Ωστόσο όσο μικροί, όσο ανήμποροι κι αν είμαστε, αυτό το μπορούμε. Και οι πιο μικροί άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό – μια μικρή προσπάθεια με τον εαυτό του ο καθένας».
Ποια είναι τα υπολείμματα του πολιτισμού μας; Τι είδους απόβλητα υπάρχουν και σε ποιες μορφές; Αποτελεί η αρχαία κληρονομιά ένα απόβλητο του παρελθόντος; Είναι τα σκουπίδια του παρόντος η πολιτιστική κληρονομιά του μέλλοντος; Τι αφήνουμε πίσω μας και πώς θα μας θυμούνται; Η παράσταση Λύματα ή Πώς θα μας θυμούνται, σε ενεργό διάλογο με τις σύγχρονες εικαστικές τέχνες, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός υβριδικού έργου τέχνης, ενός αντι-κληροδοτήματος.
Βασική δραματουργική αφετηρία αποτελεί η έννοια των λυμάτων, τόσο ως υλικής αποτύπωσης της αλλοιωτικής παρέμβασης του ανθρώπινου πολιτισμού στη φύση όσο και ως μεταφορικής αποτύπωσης όσων αφήνουμε πίσω μας στους πολιτισμούς του μέλλοντος. Στη σκηνή τοποθετούνται υλικά που θα μπορούσαν να αποτελέσουν αυτή τη μελλοντική κληρονομιά. Αντικείμενα, ιδέες, απόψεις, τοπικοί παράγοντες και θεϊκές λύσεις μπαίνουν σε έναν διάλογο, με τις εικαστικές τέχνες να βοηθούν στην υλική αποτύπωση αυτού που δυστυχώς (ή ευτυχώς) στο θέατρο πεθαίνει μετά το τέλος της παράστασης.
Μια γυναίκα αποφασίζει να αφήσει τον κακοποιητικό της σύζυγο και να μεταναστεύσει στον βορρά, ώστε να ξαναβρεθεί με τις δύο πιο γενναίες φίλες της. Στο ταξίδι της τη συνοδεύουν η προσωπική βοηθός τεχνητής νοημοσύνης και η σκέψη της φάλαινας, της οποίας η εξελικτική πορεία πενήντα εκατομμυρίων ετών εμπνέει την ηρωίδα να ανασυνταχθεί και να συνεχίσει στον δρόμο της. Η μουσική είναι κι αυτή οδηγός.
Η παράσταση Το τραγούδι της φάλαινας παρουσιάζει έναν κόσμο που μαστίζεται από στρεβλό πολιτικό σύστημα, κοινωνικές αδικίες και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. «Αγωνιζόμαστε να φτάσουμε σε έναν προορισμό όπου οι συνθήκες θα ευνοήσουν την επιβίωσή μας. Κι αν δεν φτάσουμε εμείς, θα φτάσει η επόμενη γενιά ή μία από τις επόμενες». Τα πρωτοποριακά έργα της βραβευμένης συγγραφέως Σαντάλ Μπιλοντώ έχουν ως θεματικό άξονα την κλιματική κρίση.
Δύο νέοι ανάμεσα σε δυο κόσμους ως άλλος Πενθέας και Διόνυσος. Με όχημά τους τα κείμενα, αρχαία και άλλα, θα προσπαθήσουν να βρουν τη ρίζα, να θυμηθούν, να ανακαλέσουν. Τεχνολογία, πρόοδος, ανάπτυξη. Τι ονομάζουν οι αρχαίοι Ανάγκη; Γιατί χάνονται οι τέσσερις εποχές του χρόνου; Τι είναι ο ουμανισμός; Είναι ο άνθρωπος το κέντρο του κόσμου μας; Υπάρχει οικολογική συνείδηση; Εξαφανίζονται οι μεγάλοι πολιτισμοί;
Μια παράσταση που βασικός πυρήνας της είναι η οικογένεια Χιλλ, σε μια αναζήτηση της ευφορίας μέσα από τη συνύπαρξη. Σε αυτό το επίπονο ταξίδι προς τη μνήμη, θα τους βοηθήσουν τέσσερις μουσικοί, συνθέτες, ερμηνευτές και η ηθοποιός και σκηνοθέτρια της παράστασης Σοφία Χιλλ. Καθένας τους θα συνθέσει δική του πρωτότυπη μουσική, θα μελοποιήσει χορικά από αρχαίες τραγωδίες και άλλα κείμενα, αλλά και θα ερμηνεύσει κομμάτια από την κλασική και την παραδοσιακή μουσική. Η πορεία ενάντια στη λήθη είναι επίπονη και η κάθαρση αναπόφευκτη. Ο επίλογος, όμως, ένας ύμνος στη ζωή.
Μια παράσταση ως αρχιτεκτονική ανασύσταση της μνήμης με συντεταγμένες βιωμάτων και κομμάτια διάσπαρτα του βιότοπου. Μια ιστορία επιστροφής, στο σπίτι των παιδικών χρόνων, στον κήπο μιας εσωτερικής ομορφιάς και αθωότητας, ως ο μοναδικός τρόπος να αντλήσουμε ελπίδα για να φτιάξουμε «άλλες κερασιές». Οι τελευταίοι κληρονόμοι θα αποπειραθούν την ανασύσταση ενός χαμένου επίγειου παραδείσου μέσω της τοπογραφίας της μνήμης. Όταν το σπίτι δεν είναι πια εδώ. Και όταν ο κήπος δεν είναι πια εδώ… θα αναγκαστούν να ανθίσουν οι ίδιοι, ο ένας για τον άλλον. Μια μικρή ωδή στην προσωπική απώλεια. Για κάθε απώλεια. Για όποιον και ό,τι λείπει. Για τον ίδιο τον χαμένο παράδεισο. Η νοσταλγία μιας ευτυχίας. Η ζωή ως δυνατότητα που, αν τραγουδηθεί, αν χορευτεί, αν ομολογηθεί, μπορεί και να μας οδηγήσει στη λύτρωση. Ένα ανέκδοτο, μια αστεία ιστορία, μια φάρσα για την αποτυχία του Θεού να μας δώσει μια ζωή που να διαρκεί αιώνια.
Στη νέα παραγωγή σάμερταϊμ, η ομάδα bijoux de kant επιλέγει τον ποιητικό λόγο για να μιλήσει για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, για όλα όσα οι αισθήσεις του σώματος έχουν αντιληφθεί από καιρό ενώ το μυαλό αργεί.
Ένας νεαρός ξεναγός. Μια ραδιοφωνική παραγωγός επαρχιακού σταθμού. Μια παράξενη συνάντηση στο έλεος ενός μόνιμου, ανυποχώρητου καλοκαιριού στα ερείπια ενός αρχαιολογικού χώρου κάτω από έναν φαρμακερό ήλιο. Εκείνος περιμένει να χειμωνιάσει για να δροσιστεί. Εκείνη αδημονεί να ’ρθει ο Νοέμβριος για να ζήσει τον έρωτα της ζωής της κάτω από τη βροχή. Όσο το φθινόπωρο γίνεται αφήγηση και το καλοκαίρι ανεβάζει σφυγμούς, η επιστροφή της παλιάς διαδοχής των εποχών όπως την ξέραμε γίνεται η καινούρια ουτοπία. Μια μάταιη προσδοκία. Χαμένοι στις συζητήσεις τους, η Τερέζα και ο Χρόνης υποψιάζονται πως η ανάγκη τους για δροσιά και βροχή πιθανώς να μην ικανοποιηθεί και ξεκινούν δειλά τα πρώτα βήματα της συνειδητοποίησης.
Το Αλφάβητο, ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα της πρωτοπόρου Δανής συγγραφέως και ποιήτριας Ίνγκερ Κρίστενσεν, μια νεωτεριστική ποιητική σύλληψη, προφητική, επίκαιρη, διαχρονική, με κοινωνικές και οικολογικές προεκτάσεις, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τη μορφή μουσικοθεατρικής παράστασης σε διασκευή και σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη.
Τρεις γυναίκες ηθοποιοί μαζί με δύο μουσικούς επί σκηνής, αναζητούν, με όχημα εμβληματικές ποιητικές συνθέσεις, ένα κομμάτι από τον χαμένο παράδεισο, κάποια μέρα, ίσως, μετά το τέλος του κόσμου. H σκηνική τους συνύπαρξη θα δημιουργήσει ένα εκρηκτικό οπτικοακουστικό περιβάλλον. Η παράσταση στοχεύει στη συλλογική μας ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον και τη φύση, την αειφορία και τη συνέχιση της ζωής στον πλανήτη.
Η θεατρική παράσταση Κουρά, σε σκηνοθεσία του Θοδωρή Γκόνη και κείμενα της Γλυκερίας Μπασδέκη, έρχεται στο Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων στη Θεσπρωτία.
Ο Μέγας Κουρέας και η Κορυφαία (ενός χορού που δεν υπάρχει πια), βρίσκονται ολομόναχοι μαζί σ’ έναν κόσμο κατεστραμμένο, αφύσικο και αγνώριστο πια. Με μέσον σωτηρίας ένα ψαλίδι κουράς και τον κατακερματισμένο Λόγο προσπαθούν να θυμηθούν όσα ξέχασαν και να επαναφέρουν την φυσική τάξη των πραγμάτων. Σ’ αυτή την προσπάθεια, η κουρά της Κορυφαίας- αμνού αποτελεί την έσχατη χειρονομία στην υπονόμευση της φυσικής τάξης και της επανάληψης ως εθιμικού δικαίου που κρατά την κοινότητα σε συνοχή. Τα μαλλιά προσφέρονται με αντάλλαγμα έναν νέο, «ανάλαφρο» και «αναμάρτητο» αυτό. Το κειρόμενο σώμα πρέπει να λατρευτεί, αλλιώς η τελετή θα μείνει μόνον στην περιγραφή και η φύση θα ξαναγίνει αμείλικτη.
Η Κουρά είναι μια αλληγορία περί φύσεως, μια σκληρή και τρυφερή τελετουργία σ’ έναν διαλυμένο κόσμο που αντιστέκεται στη φυσική καταστροφή του. Ο Μέγας Κουρέας και η Κορυφαία, «το τελευταίο ζευγάρι στη γη», θα αλληλολατρευτούν για να μπορέσουν να σώσουν τη Μητέρα Φύση τους, τη Μεγίστη Κομμώτρια των πάντων.
Η νέα παραγωγή Μωρή Φύση! της δραστήριας ομάδας C. for Circus είναι μια ξεχωριστή παράσταση θεάτρου και μουσικής, βασισμένη στη νουβέλα του Κινέζου συγγραφέα Γιεν Λιένκε Χρόνια Μήνες Μέρες. Η παράσταση «παρακολουθεί» μια χρονιά που η ξηρασία έμοιαζε να μην τελειώνει ποτέ και αφηγείται μια ιστορία για τη δύναμη της ζωής.
Από το πρωί ως το βράδυ ο Παππούλης, κεντρικός χαρακτήρας της ιστορίας, σχεδόν ακούει τα μαλλιά του να καίγονται. Ένα τρομερό κύμα ξηρασίας αναγκάζει τους κατοίκους ενός απομακρυσμένου ορεινού χωριού να τραπούν σε φυγή – όλους εκτός από αυτόν τον γέρο άνδρα κι ένα τυφλό σκυλί, που δεν μπορούν να κάνουν το εξουθενωτικό ταξίδι στα βουνά σε αναζήτηση τροφής και νερού. Ο γέρος φυλάει μία και μοναδική καλαμποκιά που έχει φυτρώσει στην άγονη γη. Αφιερωμένος σε αυτήν και στην ελπίδα που του δίνει, αγωνίζεται κάθε μέρα ενάντια στην ήττα, κερδίζει κάθε μέρα μια νίκη κόντρα στον θάνατο. Μια πεισματική μάχη επιβίωσης μέχρι τη δραματική κορύφωση του τέλους όπου ο ένας από τους δύο πρέπει να θυσιαστεί για να επιβιώσει ο άλλος και να κρατήσει ζωντανή την καλαμποκιά.