en

Event Category: Μουσική

Αἴολος, φίλος ἀθανάτοισι θεοῖσι

Αἴολος, φίλος ἀθανάτοισι θεοῖσι (Αίολος, των αθανάτων φίλος· Οδύσσεια, ραψωδία κ, μτφρ. Ζήσιμου Σιδέρη). Το κουιντέτο πνευστών «Αίολος» και ο ηθοποιός Τηλέμαχος Κρεβάικας ερμηνεύουν τέσσερα νέα έργα για αφηγητή και κουιντέτο πνευστών – αναθέσεις του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής σε τέσσερις διαπρεπείς Έλληνες συνθέτες. Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου του Γιώργου Σταματόπουλου, το 36°26’24″N 28°12’42″E του Σάββα Τσιλιγκιρίδη, ο Βορέας Κελαδεινός του Παναγιώτη Λιαρόπουλου και το Πεντάνεμον του Μηνά Ι. Αλεξιάδη είναι τα έργα που θα ακουστούν για πρώτη φορά στο Αρχαίο Ωδείο της Ρόδου και αντλούν την έμπνευσή τους από κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που σχετίζονται με τον Αίολο και τους ανέμους που κρατούσε στον ασκό του.

Το πρόγραμμα συμπληρώνεται από τη σουίτα της όπερας Βορεάδες του Ζαν-Φιλίπ Ραμώ, σε μεταγραφή για κουιντέτο πνευστών από τον Γιάννη Τσελίκα.

Η σονάτα του σεληνόφωτος

Η Σονάτα του σεληνόφωτος (1956) αποτελεί σταθμό για το έργο του Γιάννη Ρίτσου και την ελληνική ποίηση γενικότερα.

Το συνολικό έργο (κείμενο ζυμωμένο με πρωτότυπα τραγούδια και μουσικά μοτίβα) έχει οδηγό την αισθητική ταυτότητα των Encardia. Η μελοποίηση των στίχων του Ρίτσου άλλοτε ανασύρει μελωδίες και ρυθμούς από τον ιταλικό Νότο και άλλοτε μελωδικές γραμμές της Σονάτας του Μπετόβεν που συνδιαλέγονται με τα πρωτότυπα μουσικά θέματα. Λαϊκά τραγούδια των ελληνόφωνων της Απουλίας έρχονται σαν αναμνήσεις, συνοδεύοντας και όχι επισκιάζοντας τον λόγο, φωτίζοντας τις εικόνες του κειμένου από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Η καλοσχεδιασμένη παρουσία των χορευτών υπογραμμίζει τις εικόνες του ποιήματος και συντελεί στη δημιουργία ενός ονειρικού τοπίου όπου ο λόγος αναπνέει μέσα στη μουσική και μεταμορφώνεται συνεχώς χωρίς να αλλοιώνεται.

Μοιρολόι, η γιορτή του πένθους

Εκδήλωση με θεματική: «Το μοιρολόι ως πολιτιστική κληρονομιά θρηνητικής παράδοσης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα». Η εκδήλωση θα δομηθεί σε τρία μέρη, με κορμό της το μουσικό μέρος, την επιμέλεια του οποίου έχει ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, πρωτεργάτης στη μελοποίηση των κρητικών μοιρολογιών μέσα από πολύχρονη καταγραφή και συλλογή αυθεντικών μορφών θρήνου. Στόχος της εκδήλωσης είναι να αναδειχθεί το μοιρολόι και η αποτύπωση του θρήνου ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά, σε ένα σύνολο εκφάνσεων οι οποίες υπογραμμίζουν την επιτελεστική, ψυχολογική και πολιτιστική διάστασή τους.

Α΄ Μέρος:

Β΄ Μέρος: «Η ηδονή των δακρύων – Η αντανάκλαση του θρήνου στον χρόνο και τη μνήμη» (Θεατρικό δρώμενο)

Γ΄ Μέρος: «Η γιορτή του πένθους» (Μουσικό δρώμενο)

Από τον Όμηρο στον Δάντη και τον Φώσκολο

Κανένας ποιητής στην ιστορία της λογοτεχνίας δεν υπήρξε πηγή έμπνευσης για την τέχνη όσο ο Δάντης Αλιγκέρι. Είναι γνωστή η σχέση του Δάντη με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και ιδιαίτερα με την αρχαιοελληνική μυθολογία. O Φώσκολος (Niccolò Ugo Foscolo, Ιταλός ποιητής) που υπήρξε μεγάλος θαυμαστής του Δάντη, έγραψε γι’ αυτόν ένα καταπληκτικό ποίημα, την Ωδή στον Δάντη.

Στις 5 και 6 Αυγούστου, στο επιβλητικό Βυζαντινό Κάστρο Φαναρίου της Καρδίτσας θα παρουσιαστεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση η παράσταση Από τον Όμηρο στον Δάντη και τον Φώσκολο: Η θεία μουσική διά μέσου της αρχαιοελληνικής μυθολογίας, που συνδυάζει μουσική, λόγο, υποκριτική και εικαστικά.

Επίσης θα παρουσιαστεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση η –βασισμένη στη Θεία Κωμωδία του Δάντη σε μετάφραση Νίκου Καζαντζάκη– καντάτα του Ιωσήφ Βαλέτ Ψυχή αιώνια, για υψίφωνο, τενόρο, αφηγητή, ορχήστρα και μεικτή χορωδία. Σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση θα παρουσιαστεί και η σύνθεση του Γιάννη Δροσίτη από τα ερωτικά ποιήματα Πέτρινοι στίχοι σε ποίηση Δάντη, για φωνή και πιάνο.

Η Βαλκυρία (πρώτη πράξη) του Ρίχαρντ Βάγκνερ

Ο Θέμελης Γλυνάτσης, γνωστός για τις επιτυχημένες παραστάσεις λυρικού θεάτρου στη Λυρική Σκηνή και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσιάζει την πρώτη πράξη της Βαλκυρίας.

Η Βαλκυρία, ένα από τα σημαντικότερα και δημοφιλέστερα έργα του λυρικού θεάτρου, παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε αρχαίο θέατρο από τρεις ταλαντούχους λυρικούς τραγουδιστές της νέας γενιάς. Το έργο συνδυάζει μια διεισδυτική και ιδιαιτέρως συναισθηματική ματιά πάνω στον έρωτα και την επανάσταση, αλλά και την οικογενειακή βία, με μια συναρπαστική ιστορία από τη σκανδιναβική μυθολογία.

Η παράσταση ενώνει το λυρικό τραγούδι, τη ζωντανή, επί σκηνής, κινηματογράφηση της σκηνικής δράσης και το animation προσφέροντας μια ρηξικέλευθη ματιά πάνω σε ένα κλασικό έργο, το οποίο αγγίζει θεματικές που θα συγκινήσουν και θα προβληματίσουν το κοινό του σήμερα.

ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΕΡΟΠΟΥΛΟΥ Ερωτό-κυκλοι

 Το έργο του Λευτέρη Αερόπουλου «Ερωτό-κυκλοι» είναι ένα μουσικοθεατρικό ταξίδι που ξεκινά από τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου, συναντά τραγούδια της Κάτω Ιταλίας, παραδοσιακές μεσογειακές μουσικές δραματοποιημένες, και φτάνει στο «Φυλακισμένο σ’ αγαπώ» του Λευτέρη Αερόπουλου. Τρεις ομόκεντροι κύκλοι μουσικής, λόγου και κίνησης. Μια μουσικοθεατρική παράσταση για μικρούς και μεγάλους με χορικά, ποίηση θεάτρου, σκηνική δράση. Ένα κράμα Ανατολής και Δύσης, με συνείδηση καταγωγής και ελεύθερη βούληση.

Οι «Ερωτό-κυκλοι» δεν είναι αμιγώς μουσικοί αφού συμπεριλαμβάνουν σκηνική δράση, χορικά, ποίηση και κίνηση, ενώ η ζωντανή μουσική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης. Η κρητική λύρα, το λαούτο, η κιθάρα, το κρητικό λαούτο, το πιάνο και τα κρουστά παίζουν ζωντανά στη σκηνή, συναντιούνται με τις φωνές των τραγουδιστών-υποκριτών και συνυπάρχουν με μουσική γραμμένη και επεξεργασμένη στο στούντιο.

Ερωτόκριτος – «Φυλακισμένο σ’ αγαπώ» – Τραγούδια της Κάτω Ιταλίας: τρεις ομόκεντροι κύκλοι που δημιουργούν την παράσταση «Ερωτό-κυκλοι» για μικρά και μεγάλα παιδιά.

Aπό το «Σύνολο Λόγου & Μουσικής» του Μουσικού Εργαστηρίου Σερρών.

Γιάννης Ρίτσος – H σονάτα του σεληνόφωτος

Ο σκηνικός μονόλογος του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου (1909-1990) «Η σονάτα του σεληνόφωτος», συνδυασμένος με την πρωτότυπη μουσική σύνθεση του μαέστρου Θοδωρή Λεμπέση. Τον ρόλο της «Γυναίκας με τα Μαύρα» διαβάζει η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου με τη συνοδεία της Ορχήστρας Δωματίου. Μια γυναίκα αναπολεί τη ζωή της μέσα από τις αναμνήσεις της. Την επισκέπτεται ένας φανταστικός νεαρός άντρας και ξεκινάει μια εξομολόγηση της ζωής που πέρασε. Μιας ζωής με στιγμές φωτεινές αλλά και σκοτεινές. Ένα ταξίδι γεμάτο αναμνήσεις και εικόνες. Ο άντρας δεν της απαντά ποτέ. Παραμένει σιωπηλός, όπως σιωπηλά παραμένουν όλα γύρω της πια.  Αυτό το βαθύτατα λυρικό και ερωτικό κείμενο παρουσιάζεται με τη μουσική του Θοδωρή Λεμπέση και την ερμηνεία της Ορχήστρας Δωματίου. Ένα κείμενο εμβληματικό της πρόθεσης του ποιητή να «ξανακάνει την ποίηση να βλέπεται και να ακούγεται…», όπως ο ίδιος έλεγε. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Λευτέρης Γιοβανίδης.

Θνητοί θεοί

Η εκδήλωση της 18ης Ιουλίου αναμεταδόθηκε διαδικτυακά στα ελληνικά/αγγλικά και ήταν οπτικοακουστικά προσβάσιμη σε άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής.

Η Παλατινή Ανθολογία, αυτή η σπουδαία και πλουσιότατη συλλογή ελληνικών επιγραμμάτων που καλύπτει τουλάχιστον 370 ποιητές και που συντάχτηκε στις αρχές του 10ου αιώνα από τον Βυζαντινό κληρικό Κωνσταντίνο Κεφαλά, αποτελεί τη βάση αυτής εδώ της μουσικοθεατρικής παράστασης που συγκεντρώνει μια σειρά εκλεκτών συντελεστών (εδώ σε απόδοση του Μίνου Βολανάκη). Ποιήματα που ταξίδεψαν λαξευμένα πάνω σε μάρμαρο διατρέχοντας τους αιώνες, ποιήματα-διαμάντια με κοινό άξονα την ανθρώπινη ύπαρξη, τον έρωτα, τον θάνατο, ποιήματα λυρικά, αυτοσαρκαστικά, με «ηφαιστειογενές» χιούμορ, μικρά αριστουργήματα του Καλλίμαχου, του Παλλάδα, του Αισώπου, του Αντιφάνη, του Στράτωνα και τόσων άλλων που καλύπτουν μια περίοδο αιώνων (από το 7ο π.Χ. μέχρι το 600 μ.Χ.) παρουσιάζονται από τη Ρένη Πιττακή και τον Περικλή Μουστάκη, συνοδευόμενα από την πρωτότυπη μουσική του δεξιοτέχνη της λύρας Σωκράτη Σινόπουλου, σε μια παράσταση την ιδέα της οποίας υπογράφει η Ελπίδα Σκούφαλου. Η ποίηση της Παλατινής Ανθολογίας είναι τόσο ζωντανή –πάρα το χάσμα των αιώνων που μας χωρίζει– που αναρωτιέται κανείς αν έχει αλλάξει κάτι στο πέρασμα του χρόνου.

Δώς μοι τοῦτον τον ξένον

Η μουσική παράσταση «Δώς μοι τοῦτον τον ξένον» προτείνει μια εναλλακτική ανασύνθεση επιλεγμένων ύμνων της Μεγάλης Εβδομάδας από τη συλλογή «Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα» του Γεωργίου Ραιδεστινού (1833-1889). Με την εκφραστική δυναμική του τοξωτού ταμπουρά (yaylitanbur), ενός οργάνου που εμπνέεται από τη δυναμική και το ηχόχρωμα της ανθρώπινης φωνής, η μουσική ακινητοποιεί τον χρόνο και ακροβατεί ανάμεσα στην εσωτερικότητα, την καθημερινότητα και την πνευματικότητα. Φιλοδοξεί να αναδείξει τη βαθιά επικοινωνιακή δύναμη του θρησκευτικού μέλους και να συνεισφέρει εν τέλει σε μια εναλλακτική «ιέρωση» της πραγματικότητας. Ο λόγος και η κίνηση δεν απουσιάζουν. Χτίζονται φωνητικές αυτοσχεδιαστικές γέφυρες πάνω στους ύμνους, ξεκινώντας έναν διάλογο ανάμεσα στις φόρμες της βυζαντινής παράδοσης και τις ανοικτές σύγχρονες αυτοσχεδιαστικές. Ανάμεσα στην οπτική της ψυχής ως σταθερό σχήμα και τη συμπληρωματική της, ως αεικίνητο περιεχόμενο. Η οπτική επένδυση της παράστασης επιχειρείται μέσα από τη συναισθηματικά συνταρακτική συρραφή φιλμικών στιγμών από το έργο του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον».

ΙΚΕΣΙΑ Από την Προσφυγιά στην Προσφυγή.

Ο Ικέτης και η τελετουργία της Ικεσίας αποτελούσαν άγραφους νόμους με θεία προέλευση και προστάτη τους τον βασιλιά των θεών Δία, τον θεϊκό εκείνο πρόσφυγα που ως βρέφος διασώθηκε μετά την προσφυγή της μάνας του Ρέας στο ιερότατο των κρητικών σπηλαίων Ιδαίο Άντρο.

Σε αυτόν τον εμβληματικό χώρο, στην καρδιά του Ψηλορείτη, μέσα από μια καλλιτεχνική και επιστημονική σύμπραξη, μπαίνει ένας ιδιαίτερος στόχος, να προσεγγιστεί η διαχρονική έννοια της Ικεσίας ως προσφυγιάς και προσφυγής με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Στα 1.550 μέτρα υψόμετρο θα επιχειρηθεί ένας συμβολικός θεματικός κύκλος από την προκυμαία της Σμύρνης στους πρόποδες του Ξένιου Δία, που θα περιλαμβάνει δύο θεματικές εισηγήσεις, ένα θεατρικό απόσπασμα από την τραγωδία Ικέτιδες του Αισχύλου, τον μουσικοθεατρικό αυτοσχεδιασμό ΠροσφυΓαία Project και τη μουσική παράσταση του συγκροτήματος του Κρητικού καλλιτέχνη Βασίλη Σκουλά.

Α΄ Μέρος – Θεματικές εισηγήσεις, ομιλητές

«Τα πρώτα χρόνια των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Κρήτη, οι συνθήκες διαμόρφωσης μιας νέας καθημερινότητας στη νέα πατρίδα»: Ελένη Ψαραδάκη Διδάκτωρ Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

«Ικέτες Ασύλου – Η πολιτισμική διαχρονικότητα της προσφυγιάς από την προκυμαία της Σμύρνης στους πρόποδες του Ξένιου Δία»: Γιώργης Α. Καλομοίρης Υποψήφιος Διδάκτωρ Πολιτιστικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Πολιτικών Πολιτισμικής Δημοκρατίας

 

Β΄ Μέρος – Θεατρικό

Μουσικοθεατρικός και χορευτικός αυτοσχεδιασμός ΠροσφυΓαία Project

Ηθοποιός, περφόρμερ: Μαρία Αθητάκη

Ηθοποιός (ο λόγος του βασιλιά Πελασγού από την τραγωδία Ικέτιδες του Αισχύλου): Μάρκος Γέττος

Μουσικός, μαντολίνο: Βασίλης Δραμουντάνης

 

Γ΄ Μέρος – Μουσική παράσταση

Μουσικό δρώμενο με τον Βασίλη Σκουλά και το συγκρότημά του

Μαντολίνο, τραγούδι: Βασίλης Δραμουντάνης

Λαούτο: Γιάννης Σπαχής

Κιθάρα, βιολί: Ελένη Τορνεσάκη